Fovizm Nedir
Fovizm sanat akımından kısaca bahsedelim. Fovizm 1905 yılında Fransa’da ortaya çıkmıştır ve 1908 yılına kadar aktif olarak etkisini sürdürmüştür. Fovizmin özelliklerinden en belirgini renkleri kullanma biçimidir. Fovist ressamlar boyaları tüpten yeni fırlamış gibi görünen saf halleriyle kullanmışlardır. Renk karışımları ya da ton değerlerinden ziyade direkt olarak göze çarpan renkler hakimdir. Yüzeysel resim anlayışı öne çıkmakta ve resimsel değer önemli olarak görülmektedir.
Fovizmin Babası ve en önemli temsilcisi Henri Matisse’dir. Aslında sanatçı ve akademiden arkadaşları 1898 yılında tanıştıklarından beri fovist etkiler taşıyan işler üretmişler ve bu anlayışa yoğunlaşmışlardır. 1905 yılında açılan sergiye kadar adı konulmamış olsa da Fovizmin temeli 1898 yılında atılmaya başlanmıştır.
Fovizm İsminin Anlamı ve Hikayesi
Fovizm ya da Fransızca karşılığı ile ”Les Fauves” bir grup sergisi ardından eleştirmenlerin taktığı bir isim oldu. Eleştirmenler onlar için bu tabiri kullanmışlardı. Yani Türkçe karşılığyla ”vahşi hayvanlar ya da vahşi canavarlar”. Bu isimlendirmeyi, kullanılan renk biçimlerine, parlak ve çarpıcı tonlarına borçluydular. Nitekim sonrasında da bu isimle anıldılar.
Les Fauves olarak adlandırılan grup tarafından açılan bu sergideki yeni görsel dil, boyayı kullanım tarzları, saf ve çarpıcı renkler altında bütünleşen kompozisyonlar ve meydan okurcasına resimlere sürülmüş boyalar fovizmin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Hatırlarsanız İzlenimcilik akımı da adını, Claude Monet’nin İzlenim: Gün Doğumu eseri ile bir eleştirmenin dalga geçmesi üzerine almıştı: Merak edenler yazıyı buradan okuyabilir.
İzlenim: Gün Doğumu Tablosu ve Empresyonizm
5 Adımda Empresyonizm (İzlenimcilik) Nedir?
İsimleri bu şekilde tarihe kazınacak olan Fovist sanatçılar, çarpıcı ve değişik işleriyle sergide şaşkınlık yaratmışlardı.
Fovizmin Özellikleri ve Amacı
Fovizm akımı hakkında bilgilere dair temel şeyleri öğrendik, peki bir eser ile karşılaştığımızda onun bu akıma ait olup olmadığını ya da bu gibi etkiler taşıyıp taşımadığını nasıl ayırt edeceğiz? Anahtar noktayı söylüyorum, fovizmin özelliklerinden en önemli olanı RENKLER! Boya gözümüzü alacak kadar canlıysa, renklerin neredeyse birbiriyle yarıştığını görebiliyorsak, bu tanımı çok sevmesem de ”çiğ” olarak tabir edilen bir renk skalası ile karşı karşıyaysak ya da kullanılan renkler gerçeği tam olarak yansıtmıyorsa; fovizm akımına ait eserlerden birinin karşısında olabilirsiniz. Burada çiğ demek yerine ”saf” halleri demek daha doğru, yani kırmızımsı bir tonu direkt kırmızı ile, yeşil bir tonu direkt yeşil ile boyamak önemliydi.
Ayrıca adlarından da anlaşılacağı üzere hırçın bir boyama stilleri vardır bu nedenle baskın ve doygunluğu yüksek renkler kullanmayı savunmuştur. Hatta basitleştirme, bozma ve soyutlaştırmayla da sıkça karşılaşabilirsiniz.
Ancak biliyoruz ki, empresyonizmde ve ekspresyonizmde de parlak renk kullanımları ve benzer özellikler vardı, bunlarla karıştırmamak için, empresyonist resmin ışığına odaklanıyoruz. ekspresyonist resmin ise konusuna ve renk tonlarına odaklanıyoruz. Emin olun fovist etkiler ile yapılmış bir eser kendini belli edecektir. Birazdan göreceğimiz örneklerle de daha net pekişecek.
Peki Fovizmin amacına gelelim. Her modern sanat akımı gibi birincil amacı yeni bir arayışa cevap bulmaktı. Farklı bir görsel dil ortaya koymayı amaçlamışlardı. Bu noktada aslında birçok akımın özelliğini taşıyan ancak özgün bir yanı da olan bir stil geliştirmeleri gerekiyordu. Evet empresyonizm gelenekçi resmin sınırlarını aşmıştı, doğayı gözlemleyebiliyordu, ama resimsel ifade bu muydu? Yoksa empresyonizm onlar için daha ileri gidebilmiş bir taklitten mi ibaretti?
Gördükleri kadar hissettikleri bir şey de vardı, duygularını yadsımaları zordu, bu nedenle hem gelişim gösterecekleri bir dayanağa hem de yıkabilecekleri bir fikre ihtiyaçları vardı. Belli ki empresyonist etkiler ile resim yapmak onların ruhsal tatmine ulaşmalarını sağlamıyordu. Bu nedenle yeni bir temsil ve görsel dil geliştirdiler.
Çünkü bir noktada fovizm empresyonizm akımına karşı ortaya çıkmıştı. Aynı zamanda post empresyonizmden etkilenmişti de. Ve renkleri kendi biçimsel düşünceleri ile kullandılar. Amaçları resimlere saf renkler ile duygularını aktarmak ve bu sayede hem boya hem de fırça darbeleri ile gördükleri şeylere ifadeci bir etki kazandırmaktı.
Aslında böyle anlatınca Ekspresyonistlerden bir farkları yokmuş gibi görünüyor. Ancak belirli sınırlar onları daha farklı yapıyor. Zaten modern sanat akımları birbirlerinden beslenip birbirlerine karşı sürekli bir çatışma içinde olduğundan hepsi birbirine benzer özellikler ve farklılıklar taşıyor.
Bu nedenler doğrultusunda Henri Matisse ve Andre Derain önderliğinde açılan sergi ile Fovizm sanat akımı kendini tam olarak göstermiş oluyor.
Etkinliğini koruduğu sürede ve sonrasında Kübizmin gelişmesine de katkı sağlamıştır.
Fovizmin Temsilcileri
Henri Matisse
Andre Derain
Raoul Dufy
Kees Van Dongen
Maurice De Viaminck
Henri Manguin
Othon Friesz
Bela Czobel
Daha sayabileceğimiz birçok sanatçı bulunmaktadır. Bence fovizmin en önemli temsilcileri Henri Matisse, Andre Derain ve Raoul Dufy’dir. Hem öncülüğünü üstlenmişler hem de bu anlayışla çokça eser ortaya koymuşlardır. Siz de özellikle bu listede olmalı dediğiniz sanatçıları yorumlara yazın.
Örnekler ve Eserler
Herhangi bir konuda iletişime geçmekten çekinmeyin. Güncel kalmak için takip edin!
