Kübizm - (1907

335

Kübizm Nedir?

İçindekiler

Kübizm, 1907 – 1918 yılları arasında etkinliğini sürdürmüş, Pablo Picasso ve Georges Braque önderliğince Fransa’da ortaya çıkmış ve temsil edilmiş, Louis Vauxcelles adlı eleştirmenin bir yazısının ardından ”Kübizm”olarak adlandırılmaya başlanmış bir modern sanat akımıdır. Bazı rivayetlere göre de isim babası olarak Henri Matisse gösterilmiştir.

Kübizm akımı temelinde biçim ile ilgilenir, biçimin şekli, biçimin perspektifi ve biçimsel çizgi kübizm için en başat unsurlardır. Buradaki asıl mesele görüneni taklit etmekten öte görülen şeye dair ifadeci bir sonuç oluşturmaktır. Sanatçı gördüğü şeyi bir süreç olarak taklit edebilme gayesinde değildir. Sanatçı gözlemlediği şeyde yakaladığı ifadeyi aktarma uğraşındadır. Orada yansıyan bir söylem gören sanatçı bunu kendince en iyi şekilde anlatabilme görevini üstlenir. Bu nedenle bu tavır taklitten arınmış salt bir ifade dürtüsüdür.

Picasso bu konuda oldukça ısrarlı bir biçimde diretmiş ve sürece inanan bir yapıda olmadığını söylemiştir. Ona göre ulaştığı sonuç ve bu sonucu yansıtabilme biçimi önemli olmuştur, bu nedenle yansıtma biçiminin değişebilecek olması onu korkutmamış aksine bir sanatçının bu değişimi koruması gerektiğini savunmuştur. Bu yüzden bu akımda sanatçıların gördükleri şeyi olduğu gibi aktarmaktan çok daha farklı bir amaçları vardır; gördüğü anı birçok açıdan ele alarak ve hatta onu bozup değiştirerek, farklı yerlere koyarak yeniden ifadeci bir biçimde yaratmak. Bundan kaynaklıdır ki kübist bir sanatçı gördüğü anı zihninde iyi bir süzgeçten geçirip sentezlemelidir. İşte Kübizm’in temeli de bu sentezin aktarımından doğacaktır.

Şöyle düşünelim, bir şairi bir araştırmacıdan ayıran şey nedir? İkisine de can alıcı bir kırmızı renkte, yemyeşil tomurcuklu bir çiçek verdiğinizde, bir şair size ondan süzülerek damıtılmış zarif bir damla verecektir. Artık bütün çiçeğin ruhu belki de o bir damlada olacaktır. Bir araştırmacı ise size çiçeğin her detayını ve her özelliğini tarif edecek ve anlatacak kapsamlı bir makale sunacaktır.

Birinde o çiçeği tanıyacak belki de tarihini öğrenecek ve ne işe yaradığını bulacaksınız, diğerinde ise o çiçeği hissedeceksiniz, belki seveceksiniz, belki üzüleceksiniz ve hatta belki de bir çiçekle empati yapmış olacaksınız. O yüzden ressamlar; araç olarak boyayı kullanan şairlerdir.

Kübizm Akımı Ne zaman ve Nerede Ortaya Çıktı?

Kübizm akımı 1907 yılında Fransa’da ortaya çıkmıştır. Etkinliğini 1918 yılına kadar aktif olarak sürdürmüş, ardından birçok alanda etkileri görülmüştür.

Kübist Etkiler ile Yapılmış Bir Resim Nasıl Tanınır?

Karşınızda sanki bir anın ya da objenin birden fazla açıdan resminin yapıldığını görüyorsanız, Şekiller daha geometrik ve formlar doğal biçimlerinden uzak olmakla beraber biçimsel bir ifade taşıyorsa kübist bir resim ile karşı karşıyasınız demektir. Sanki adeta bir obje her açıdan fotoğraflanmış ve sonra o açılardan kesilen parçalar tek bir düzlemde toplanmış gibidir.

Belki de en kolay tanınan resimler kübist resimlerdir, çünkü alışılmışın dışında bir algılama biçimi geliştirdiklerinden, kendilerine özgü bir dinamizm ve biçimsel kimlik yakalamayı başarmışlardır. Bu bağlamda düşünülecek olduğundan kübist resim biçime dair geliştirilmiş en özgün tekniklerden biridir. Kübizm‘e kadar uzanan yolda birçok bakış açısı ve çeşitleme gelişmiştir, anca bunlar genelde ışığa, türe ya da konulara karşı tavırlar olmuştur. Kübizm ile birlikte biçime çok yeni bir bakış açısı gelmiş ve neden olmasın sorusunu sordurmuştur.

Bu nedenle kendi biçimsel kimliğinin oluşu onu bu noktada diğer akımlardan ayırt etme fırsatı sunar.